Jubilerend Volkspark 150 jaar
Oorlogsdagboek J.B. ter Kuile-Blijdenstein
Website Oost-Nederlandse en Westfaalse textielgeschiedenis
Enschedese textielhistorie onder het stof vandaan gehaald
Gevelsteen G.J. van Heek
Televisieserie De IJzeren Eeuw
Archief Bank Jordaan
Jubilerend Volkspark 150 jaar
In 2024 bestaat het Volkspark in Enschede, dat aangelegd werd met kapitaal uit de nalatenschap van de textielfabrikant H.J. van Heek, 150 jaar. Dit jubileum zal feestelijk gevierd worden met tal van activiteiten. Stichting Textielhistorie Twente draagt de werkgroep belast met de organisatie een warm hart toe en zal de benodigde input leveren om dit jubileum tot een gedenkwaardig feest te maken.
↑Oorlogsdagboek van J.B. ter Kuile-Blijdenstein
De textielfabrikantenvrouw Anna ter Kuile (1875-1947) uit Enschede hield tijdens de WOII een aangrijpend dagboek bij. Honderden personen – grotendeels actief in de Twentse textielindustrie – passeren hierin de revue. Ook geeft haar verhaal een goed beeld van de gebeurtenissen in oorlogsjaren, niet alleen in Enschede/Oost-Nederland, maar ook in Europa en daarbuiten. Stichting Textielhistorie Twente heeft zich voorgenomen dit belangrijke manuscript, dat veel tot nu toe onbekende informatie biedt, in boekvorm uit te geven, voorzien van illustraties. Daarbij zal een toelichtend voorwoord en uitgebreid register verschijnen.
↑Website textielgeschiedenis
van Oost-Nederland en Westfalen
Er wordt gewerkt aan een zeer breed opgezette website, waarop informatie te vinden is over de Oost-Nederlandse en Westfaalse textielgeschiedenis. Op deze website kan breed gezocht worden, bijvoorbeeld op plaatsnaam, personen, textielbedrijven, textielberoepen en textieltechnieken. Ook de sociale geschiedenis van arbeiders en fabrikanten komt aan bod.
Het doel van de website is veelledig, maar is in de eerste plaats bedoeld om onderzoekers te stimuleren de kennis over de Oost-Nederlandse en Westfaalse textielindustrie verder te ontsluiten en de nauwe banden tussen deze twee gebieden van textielfabricatie duidelijk te maken.
Enschedese textielhistorie onder het stof vandaan gehaald
Persbericht: Tubantia, 6 januari 2018
De textielindustrie is onlosmakelijk met Enschede verbonden. Vooral de familie Van Heek heeft veel voor de stad betekent. Daarom brengt de Stichting Textielhistorie Twente nu een boek uit over het 100-jarig bestaan van de ooit grootste textielfabriek van Nederland.
De zonen van Helmich van Heek, Hendrik Jan (1814-1872), Herman (1816-1882) en Gerrit Jan (1837-1915) van Heek richtten in 1859 het textielbedrijf Van Heek & Co. op, dat met 2.800 medewerkers uiteindelijk de grootste textielfabriek van Nederland werd.
Rijke geschiedenis
Deze rijke geschiedenis van Enschede is voor Quirine van Heek en Olaf Visscher reden genoeg om een boek uit te brengen ter nagedachtenis van het 100-jarig bestaan van Van Heek & Co. "Het boek werd in 1958 geschreven, maar is in verband met de crisis van Van Heek & Co. nooit uitgegeven", zegt Visscher, bestuurslid van Stichting Textielhistorie Twente en archivaris bij de Stichting Edwina van Heek.
Middels het boek willen Visscher en Van Heek aandacht schenken aan het textielverleden van Enschede en aan alles wat de familie voor Enschede betekende. "Onder andere zorgde Gerrit Jan ervoor dat in 1867 het eerste ziekenfonds van Nederland werd opgericht. De inrichting van het Volkspark maakten ze ook mogelijk", aldus Van Heek. Ook aan het ondernemerschap, dat volgens Visscher in de genen van de Tukkers zit, wordt in het boek aandacht besteed. "We zijn een klein ondernemend volkje. Booking.com of Thuisbezorgd.nl zijn maar twee voorbeelden uit het recente verleden", aldus Visscher.
Dankwoord
Dat ze het boek nu uitgeven is meer toeval dan een doordachte strategie. "In het archief van de familie Van Heek was ik naar iets anders op zoek", aldus Visscher. "Per toeval heb ik het boek gezien en ik was verbaasd hoe nauwkeurig de historie van Van Heek en zo ook de historie van Enschede was opgeschreven."
Het duurde niet lang tot Stichting Textielhistorie Twente de knoop doorhakte. "Een mooi moment om eindelijk een dankwoord uit te spreken richting oud-medewerkers van Van Heek & Co.", vertelt de kleindochter van Helmich van Heek. "Inmiddels hebben we zelfs tussen de 300 en 400 namen van oud-medewerkers kunnen verzamelen", voegt Visscher toe.
Publicatie
Eind mei willen ze het boek met de naam 100 jaar van Heek & Co. 1859-1959 publiceren. "Waarschijnlijk doen we dat in het oude fabrieksonderdeel aan de Lage Bothofstraat", vertelt Van Heek. "Hoe leuk zou het zijn als er ook oud-medewerkers of familieleden van medewerkers aanwezig kunnen zijn, om een exemplaar op te halen."
Wie nog een bijdrage wil leveren, restanten uit de tijd van Van Heek & Co. heeft, namen en functies van oud-medewerkers kent of een boek wil bestellen kan contact opnemen met Stichting Textiel Historie Twente: info@textielhistorietwente.nl
↑Plaatsing gevelsteen in ‘De Hooge Stoep’ te Enschede
op 28 december 2015
Gerrit Jan van Heek (1837-1915), de oudste firmant van de textielonderneming Van Heek & Co, woonde meer dan 60 jaar op de Oude Markt nr. 26 in Enschede, het stamhuis van de familie Van Heek pal achter de Grote Kerk. Hij werd er geboren, bracht er de eerste 24 jaar van zijn leven door, keerde er na een onderbreking van 14 jaar terug en sleet er de laatste 40 jaar van zijn leven. Uiteindelijk stierf hij in dit huis op 28 december 1915. Ter herinnering aan deze voor Enschede zo belangrijke man plaatste Stichting Textielhistorie Twente op 28 december 2015 een plaquette in de gevel.
Dit statige maar sobere pand, ook wel ‘De Hooge Stoep’ genoemd vanwege de hoge trap die naar de voordeur leidt, vormde in de negentiende eeuw – met de aangrenzende kantoren van Van Heek & Co – een brandpunt van bedrijvigheid. Hier zullen vele plannen zijn ontstaan om Enschede en omgeving in de vaart der volkeren op te stoten.
Ruim 30 jaar bleef het huis nog in de familie. In 1946 werd het geschonken aan de gemeente Enschede en fungeerde het o.a. als bibliotheek, cultureel centrum en restaurant. Dat historische kennis snel wegzakt, mag blijken uit het feit dat niet de beeltenis van Gerrit Jan senior, maar van zijn gelijknamige zoon er jarenlang aan de muur hing.
Research voor De IJzeren Eeuw
In april 2015 startte de 13-delige tv-serie De IJzeren Eeuw van de VPRO/NTR als vervolg op de succesvolle serie De Gouden Eeuw. In deze serie staat de opkomst in Nederland van de ‘moderne’ handel en industrie in de negentiende eeuw centraal. De afleveringen werden wekelijks uitgezonden op Nederland 2 en gepresenteerd worden door Hans Goedkoop. Aflevering 10 is specifiek gewijd aan het succesverhaal van de Twentse families Van Heek en Stork, ondernemers in textiel en machines, en aan de arbeiders die in hun fabrieken werkten.
Stichting Textielhistorie Twente heeft zich voor deze aflevering actief ingezet door op te treden als intermediair en de makers informatie en beeldmateriaal m.b.t. de Twentse textielindustrie in de negentiende eeuw te verschaffen.
Onderdak voor archief Bank Jordaan
In 1918 richtte Derk F.J.zn. Jordaan (1886-1970) zijn eigen bank op, de Bank Jordaan in Haaksbergen. Derk, zoon van een textielfabrikant, deed vooral zaken met Twentse textielfabrikanten. De zaken gingen hem zo voor de wind dat hij in 1922 een nieuw bankgebouw kon laten bouwen op de hoek van de Blankenburgerweg en Ruissenborgh. Tot 1960 had Jordaan daar de touwtjes in handen. In 1964 ging de bank op in de Twentsche Bank en nog later in de ABN-bank. In 1998 ten slotte verhuisden alle bankactiviteiten naar een nieuw, modern kantoor.
foto: Peter Wennink
Ondanks de inzet van de Historische Kring Haaksbergen werd het pand in 2013-2014 gesloopt. Tijdens de sloopwerkzaamheden van de kluisruimte kwamen archiefstukken tevoorschijn m.b.t. de jaren 1918-1948. Een deel was al in de container beland en kon niet meer worden gered.
Onze stichting ondersteunt de inspanningen van de gemeente Haaksbergen en de ‘Werkgroep Bank Jordaan’ van de Historische Kring Haaksbergen om een waardige behuizing te vinden voor het resterende deel van het bankarchief.
↑